W ostatnich latach mieliśmy okazję zetknąć się z co najmniej kilkoma zakrojonymi na szeroką skalę kampaniami informacyjnymi na temat raka szyjki macicy. Szyjka to fragment macicy umiejscowiony w dole, przy zakończeniu pochwy. Jej nowotwór zaś jest drugim po raku piersi najpoważniejszym tego typu schorzeniem występującym wśród kobiet. Im wcześniej zostanie wykryty, tym lepsze są rokowania. Kluczowym badaniem jest tutaj biopsja szyjki macicy.
Polega ona na pobraniu niewielkich wycinków tkanki, które następnie zostają poddane analizie histopatologicznej pod mikroskopem. Materiał pozyskuje się specjalnymi kleszczykami (tzw. biopsja sztancą), kiuretą, czyli narzędziem zakończonym małą łopatką lub haczykiem (łyżeczkowanie szyjki macicy), albo na drodze konizacji (pobrane fragmenty są większe, więc zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym). Dobór konkretnej metody zależy od indywidualnych wskazań do przeprowadzenia biopsji.
Polipy
Jednym z nich jest chociażby podejrzenie wystąpienia w kanale szyjki macicy polipa, czyli łagodnej narośli, którą można przy okazji od razu usunąć. – Również jeśli obecność polipa została już stwierdzona, to podczas jego wycięcia wykonuje się biopsję, przekazując usunięte tkanki do laboratorium – dowiadujemy się w białostockim gabinecie ginekologiczno-położniczym dr Anny Kluz-Kowal.
Nieprawidłowe wyniki innych badań
Wśród pozostałych wskazań wymienić należy rozrost nabłonka gruczołowego w kanale szyjki macicy czy występowanie brodawek narządów płciowych. Bardzo często biopsja zlecana jest też w przypadku nieprawidłowych wyników cytologii lub badania kolposkopowego. Przeprowadza się ją również kontrolnie u kobiet, u których wykryto wcześniej zmiany rakowe bądź przedrakowe, a także obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) – wszystko to bowiem prowadzić może do rozwoju raka szyjki macicy.
Klasyfikacja wyników biopsji
Zarówno nowotwór, jak i wirus HPV oraz wspomniane zmiany rozpoznaje się najczęściej właśnie dzięki biopsji. Na wynik badania czeka się około kilku tygodni. Jeżeli jest dodatni, może zostać dodatkowo sklasyfikowany w zależności od stopnia nasilenia wykrytych zmian. Mamy więc do czynienia z tzw. dysplazją szyjki macicy w stopniu małym, średnim i dużym, co oznacza się odpowiednio jako CIN1, CIN2 oraz CIN3.
Dalsze postępowanie
Wyniki z dwóch ostatnich grup oznaczają konieczność podjęcia natychmiastowego leczenia pacjentki, podczas gdy zmiany określone jako CIN1 często potrafią ustąpić samoistnie. Konieczne jest jednakże ich obserwowanie, polegające na wykonywaniu co pół roku badań kontrolnych. Leczenie wprowadza się wówczas, kiedy wykryte zmiany utrzymują się przez dłużej niż dwa lata albo gdy następuje ich rozwój.