Klimat umiarkowany związany jest ze zmiennymi warunkami atmosferycznymi. Na przeważającym obszarze Polski dominuje klimat umiarkowany kontynentalny, który jest dodatkowo związany z dużymi amplitudami temperatur, szczególnie w okresie wiosennym i jesiennym.
Dla upraw gruntowych i sadowniczych dużym zagrożeniem są pojawiające się wiosną przymrozki. To właśnie w miesiącach wiosennych rośliny budzą się do życia, przeprowadzając bardzo intensywne procesy metaboliczne. Do kiełkowania i wytwarzania pędów potrzebują dużej ilości wody. W razie spadku temperatury, woda może zamarzać w tkankach, rozrywając ściany komórki doprowadzając roślinę do obumarcia. Konsekwencje wiosennych przymrozków mogą znacznie zredukować plon lub w skrajnym przypadku zniszczyć całą uprawę.
W celu ochrony przeciwprzymrozkowej stosuje się wiele zabiegów. Mimo, że żaden z nich nie daje 100% pewności uniknięcia strat, o tyle decydując się na zabiegi ochronne możemy w znaczący sposób owe straty zredukować.
W okresie wiosennym należy bezwzględnie śledzić ogłoszenia i alerty Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Pozwoli to nam przygotować się do wdrożenia działań antyprzymrozkowych wystarczająco wcześnie, aby zmaksymalizować ich skuteczność.
Mając informacje o nadejściu przymrozków powinniśmy przeprowadzić nawadnianie wyprzedzające. Takie nawadnianie przeprowadza się za pomocą deszczowni. Zabieg deszczowania ma na celu uzupełnienie wilgoci w glebie. Nawilżona gleba oziębia się wolniej i tym samym zapobiega negatywnym skutkom mrozu w korzeniach i pędach roślin do 70cm. Skuteczność tego zabiegu jest wysoka tylko w temperaturach +7 do -3oC.
Podczas trwania przymrozków powinniśmy stosować deszczowanie pośrednie. Polega ono na blokowaniu dojścia zimnych mas powietrza nad teren uprawy poprzez nawadnianie terenu wokoło niej. Zimne powietrze nagrzewane jest przez zgromadzoną wokół uprawy wodę. Dzięki temu nad rośliny dostaje się powietrze o wyższej temperaturze.
Innym sposobem ochrony przeciwprzymrozkowej jest stosowanie deszczowania bezpośredniego, inaczej nadkoronowego. To najpopularniejsza metoda do ochrony sadów. W celu przeprowadzenia deszczowania konieczne jest posiadanie systemu zraszaczy nadkoronowych (polecany system rain bird). Metoda bezpośrednia jest skuteczna przy przymrozkach do -10oC. Warto pamięta
, że aby deszczowanie nadkoronowe spełniło swoje zadanie podczas trwania mrozu, musi być przeprowadzane w sposób ciągły. Metoda ta wymaga użycia zdecydowanie większej ilości wody, w stosunku do nawadniania przeprowadzanego w celu odżywienia roślin.
Do nagrzewania upraw stosuje się specjalne nagrzewnice. W ofertach mamy do dyspozycji nagrzewnice samojezdne i nagrzewnice montowane do ciągników. Urządzenia włączamy, gdy temperatura spada do +0,2oC i wyłączamy, kiedy wzrasta do +5oC.
Innym sposobem na uniknięcie strat spowodowanych przymrozkami jest mieszanie powietrza. Specjalne wiatraki o różnych wysokościach napędzane są silnikami LPG. Jeden wiatrak o wysokości 10m może zabezpieczyć uprawę nawet do 40ha. Mieszani jest bardzo skuteczne, jednak ma zastosowanie tylko w przypadku przymrozków przygruntowych.
Bardzo dobrą metodą ochrony upraw przed przymrozkami jest stosowanie zamgławiania. Zabieg ten polega na wytworzeniu mgły przez specjalne urządzenie tzw. zamgławiacz termiczny. Wytwarza on drobnokropelkową mgłę z wody i gliceryny lub glikolu. Wolne opadanie kropel ociepla powietrze stwarzając płaszcz ochronny nad naszą uprawą.
Zupełnie innym sposobem ochrony przeciwprzymrozkami, są zabiegi mające uodpornić rośliny na mróz. Taki efekt osiągniemy poprzez aplikację bezpośrednio przed nadejściem ujemnych temperatur tzw. krioprotektantów. W sklepach dostępne jest wiele środków o dużej specyfikacji. Wśród ofert znajdziemy środki przeznaczone do konkretnych gatunków i fazy rozwoju roślin. Inne krioprotektanty stosujemy do drzew z pąkami, inne dla drzew kwitnących. W składzie krioroptektantów znajdują się głównie środki przeciwdziałające odwodnieniu i obniżające temperaturę krystalizacji wody wewnątrz komórek. Roślinom można również podawać środki stymulujące je do wykształcania odporności na stres mrozowy i wodny. Takie specyfiki zawierają przede wszystkim nitrofenole i mieszanki aminokwasów.
Niezależnie od wybranej metody ochrony przeciwprzymrozkowej, nic nie zastąpi czujności człowieka. Najlepszą ochronę uzyskamy wdrażając różne metody protekcji równolegle i odpowiednio wcześnie.