Tablice okulistyczne służą do badania ostrości wzroku, które ocenia zdolność rozdzielczą siatkówki. Sprawdzamy, czy oko postrzega dwa punkty, które są położone w bezpośredniej bliskości, jako punkty oddzielne. Na tablicach okulistycznych znajduje się wiele znaków o różnej wielkości, które fachowcy nazywają optotypami. Mogą to być cyfry, litery czy rysunki dla małych pacjentów. Czym charakteryzują się tablice i co warto wiedzieć o badaniu?
Jak działa ludzkie oko?
Żeby móc wytłumaczyć charakterystykę tablic okulistycznych, musimy najpierw zdefiniować kąt o wielkości 1 minuty kątowej. W siatkówce naszych oczu znajdują się elementy światłoczułe, często nazywane czopkami. Warunkiem tego, aby zobaczyć dwa punkty położone blisko siebie jako osobne, jest pobudzenie dwóch elementów światłoczułych, pomiędzy którymi znajduje się jeden niepobudzony czopek. Średnica takiego elementu to dokładnie 0,0046 mm. Przeprowadzając linie, które łączą pobudzone czopki ze środkiem układu optycznego oka, utworzymy kąt o wielkości 1 minuty kątowej. Jest to miara ostrości wzroku. Optotypy na tablicy okulistycznej są ułożone w rzędach. W każdym kolejnym rzędzie, patrząc od góry, elementy na tablicy są mniejsze. Przy każdym rzędzie jest podana odległość, z jakiej optotypy widoczne są pod kątem 1 minuty kątowej – mówi nam przedstawiciel dystrybutora urządzeń okulistycznych i sprzętu optycznego Poland Optical z siedzibą w Cieszynie. Ostrość wzroku lekarz zapisuje w postaci ułamka: w liczniku znajduje się odległość, z jakiej pacjent odczytuje optotypy (w Polsce odległość ta wynosi 5 m), a w mianowniku odległość, która widnieje na tablicy przy danym rzędzie, inaczej mówiąc odległość, z jakiej badany powinien rozpoznawać dane elementy przy pełnej ostrości wzroku. Jeśli pacjent z założonej odległości – czyli 5 m – nie widzi nawet największego optotypu, powinien metr po metrze przybliżać się do tablicy. Licznik zapisu ostrości wzroku wówczas się zmienia.
Kiedy wykonuje się badania z użyciem tablic okulistycznych?
Badanie ostrości wzroku to w Polsce badanie podstawowe, które wykonuje się przy każdej wizycie u okulisty. Nie musimy w żaden specjalny sposób przygotowywać się do badania, jednak trzeba pamiętać, by zabrać ze sobą wyniki wcześniejszych badań, a także karty informacyjne z pobytu w szpitalu, jeśli miał miejsce. Badanie z użyciem tablicy okulistycznej zaliczane jest do testów psychofizycznych, dlatego należy wybrać się na nie wypoczętym, by móc właściwie się skupić.
Na koniec warto wspomnieć, że badania ostrości wzroku przeprowadzane są także przez higienistki podczas testów przesiewowych – jeśli higienistka podejrzewa, że nasze dziecko ma problem ze wzrokiem, poinformuje nas o tym. Konieczne będzie wykonanie badań u okulisty i kiedy lekarz stwierdzi wadę wzroku, będziemy musieli zamówić dla dziecka okulary korekcyjne i potwierdzić ten fakt higienistce. Jeśli wada wzroku nie zostanie potwierdzona, lekarz powinien przygotować dla nas powiadomienie, które będziemy mogli przekazać szkolnej pielęgniarce.