Borelioza jest przewlekłą chorobą ogólnoustrojową, wywoływaną przez bakterię Borrelia burgdorferi, która przenoszona jest w ślinie kleszczy.
Borelioza jest niebezpieczną chorobą zakaźną przenoszoną przez kleszcze. Najczęściej pierwszym objawem jest tzw. rumień wędrujący, pojawiający się na skórze. Choroba atakuje również układ krwionośny, oddechowy, ruchowy i nerwowy. Nieleczona borelioza prowadzi do poważnych powikłań, np. do zapalenia mięśnia sercowego lub opon mózgowo-rdzeniowych.
Czym jest borelioza? Przyczyny
Borelioza wymaga zastosowania antybiotykoterapii, która w pierwszej fazie choroby daje pomyślne rokowania. Im późniejsze wdrożenie leczenia, tym więcej narządów zostaje zaatakowanych przez patogeny. Nazywana jest inaczej chorobą z Lyme lub krętkowicą kleszczową, jest schorzeniem o charakterze przewlekłym, przenoszonym przez kleszcze. Za zakażenie odpowiada bakteria – pałeczka krętka (łac. Borrelia burgdorferi), bytująca w ślinie i wymiocinach zainfekowanego kleszcza. Borelioza to choroba zakaźna, a drogą zarażenia jest wyłącznie ugryzienie przez kleszcza. Oznacza to, że krętkowica kleszczowa nie może przenosić się z osoby chorej na osobę zdrową. Więcej na ten temat można przeczytać na platformie HelloZdrowie.
Borelioza – objawy choroby
Borelioza jest chorobą ogólnoustrojową atakującą różne tkanki i narządy organizmu. Symptomy sygnalizujące krętkowicę kleszczową pojawiają się po 1–3 tygodniach od zakażenia. Pierwszym charakterystycznym objawem schorzenia jest zwykle rumień wędrujący występujący na skórze. Ma on postać zaczerwienienia o średnicy od kilku do nawet kilkunastu centymetrów. Zmiana ta może być lekko wypukła, ciepła i bolesna przy dotyku. W tej fazie chorobie towarzyszą często objawy grypopodobne. Leczenie polega na zastosowaniu antybiotykoterapii. W przypadku braku postępowania leczniczego borelioza przechodzi w fazę rozsianą, a krętki wywołujące chorobę atakują kolejne narządy i tkanki organizmu. Do innych objawów występujących przy boreliozie należą: zaburzenia koncentracji, trudności z pamięcią, stany zapalne stawów, drętwienie kończyn, zaburzenia funkcjonowania narządu wzroku i słuchu, przeczulica ciała, czyli nadwrażliwość na dotyk. Nieleczona borelioza może prowadzić do rozwoju groźnych powikłań, do których zalicza się m.in. zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie nerwu twarzowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, przewlekłe zapalenie mózgu. U osób z przewlekłą postacią choroby pojawiają się chroniczne bóle kostno-stawowe i ciągłe uczucie zmęczenia.
Profilaktyka boreliozy, czyli jak zapobiec zachorowaniu?
Profilaktyka boreliozy polega na działaniach mających zapobiec ukąszeniu przez kleszcze. Te niewielkie pajęczaki atakują głównie w okresie letnim i wczesną jesienią. W największej ilości występują w lasach i parkach, czyli miejscach mocno zadrzewionych i zakrzewionych. Wybierając się na spacer w tego typu miejsca, należy pamiętać o działaniach prewencyjnych i zadbać o właściwe ubranie. Wskazane jest zakładanie odzieży zakrywającej ciało, zwłaszcza ramiona i nogi, a także pełnego obuwia chroniącego całą stopę. Ważna jest również ochrona głowy za pomocą czapki, chustki bądź kapelusza. Chcąc zapobiec ukąszeniu przez kleszcza, zaleca się zakładać ubrania w kolorach jasnych lub jaskrawych, na których pajęczaki są znacznie lepiej widoczne w porównaniu do ciemnej odzieży. Dodatkowo można stosować środki ochronne działające odstraszająco na kleszcze. Obecnie nie istnieje szczepionka zapobiegająca zachorowaniu na boreliozę. Należy pamiętać, że nie każdy kleszcz wywołuje chorobę z Lyme. Po wykryciu w swoim ciele kleszcza konieczne jest jego usunięcie, np. za pomocą pęsety, chwytając jak najbliżej skóry i wyciągając go prostopadle do powierzchni ciała. Wbrew przekonaniu wielu ludzi kleszcza nie należy przypalać, smarować tłuszczami ani benzyną czy wyciskać. Tego typu działania sprzyjają zakażeniu, gdyż niewłaściwy sposób usuwania pajęczaka powoduje, że może on wymiotować. W ten sposób do organizmu dostają się niebezpieczne bakterie. Usuniętego kleszcza można dostarczyć do laboratorium, w którym zostanie przebadany pod kątem nosicielstwa patogenów chorobotwórczych. W tym celu kleszcza należy zabezpieczyć, umieszczając go np. na zwilżonym płatku kosmetycznym w jałowym pojemniku bądź w woreczku strunowym. Leczenie boreliozy w pierwszej fazie choroby, czyli po pojawieniu się rumienia, opiera się na antybiotykoterapii, jest skuteczne i daje pomyślne rokowania. W wielu przypadkach choroba ma jednak przebieg bezobjawowy, co opóźnia wdrożenie leczenia, a tym samym wiąże się z utrudnionym i długotrwałym postępowaniem leczniczym.