Zgaga jest spowodowana cofaniem się kwaśnego soku żołądkowego z żołądka do przełyku. Może być spowodowana złą dietą, nieregularnym spożywaniem posiłków oraz silnym stresem. Występująca sporadycznie nie powinna być przyczyną zmartwień. Niestety refluks żołądkowo-przełykowy i towarzyszące mu uczucie nieprzyjemnego pieczenia w okolicy mostka staje się chorobą cywilizacyjną, wymagającą farmakoterapii.
Zgaga i nadkwaśność mogą być też objawem choroby wrzodowej żołądka oraz dwunastnicy, jak również towarzyszyć nerwicy i ciąży. Leki na zgagę są powszechnie stosowane, bardzo często nadużywane. Są bezpieczne przy krótkotrwałym stosowaniu. Jednak, jak każdy lek, mogą powodować działania niepożądane oraz interakcje leków.
Jakie leki stosuje się na zgagę?
W leczeniu farmakologicznym zgagi stosuje się 3 grupy leków:
- antacida, czyli leki zobojętniające sok żołądkowy i podnoszące pH w żołądku (np. sole magnezu i wapnia (Rennie));
- antagonistów receptora histaminowego H2, które hamują wydzielanie kwasu solnego; silnie hamują wydzielanie podstawowe, słabiej stymulowane pokarmem kofeiną, insuliną, pentagastryną, histaminą (np. famotydyna (Famidyna), ranitydyna (Ranigast));
- IPP, czyli inhibitory pompy protonowej, które hamują wydzielanie kwasu solnego, przez co redukują podstawowe i stymulowane wydzielanie żołądkowe (np. pantoprazol (Nolpaza Control), omeprazol (Polprazol Max)).
Antacida działają szybko, ale krótko (należy je stosować kilka razy dziennie), antagoniści receptora H2 wywołują efekt po około 30 minutach, który utrzymuje się do 12 godzin, natomiast maksymalne działanie hamujące inhibitorów pompy protonowej na wydzielanie występuje po 4 dniach codziennego stosowania leku i utrzymuje się 72 godziny.
Poza środkami farmakologicznymi, należy również stosować odpowiednią dietę oraz unikać pewnych rodzajów pokarmów przed zaśnięciem.
Czy leki na zgagę można bezpiecznie stosować?
Leki na zgagę mogą zmniejszać lub zwiększać wchłanianie wielu leków z przewodu pokarmowego, a w związku z tym zmieniać ich działanie. Leki zobojętniające sok żołądkowy oraz antagoniści receptora H2 zmniejszają wchłanianie NLPZ (np. aspiryny), natomiast ułatwiają wchłanianie pochodnych kumaryny (np. acenokumarolu, warfaryny), nasilają ich działanie przeciwzakrzepowe. Preparaty zawierające sole magnezu oraz wapnia mogą osłabić działanie antybiotyków tetracyklinowych oraz fluorochinolonów, wskutek tworzenia niewchłanialnych związków kompleksowych.
Zapobieganie - przyjmowanie leku co najmniej 1 godzinę przed lub 2 godziny po podaniu leku zobojętniającego.
Inhibitory pompy protonowej zwiększają wchłanianie digoksyny, a zmniejszają wchłanianie leków przeciwgrzybiczych (np. ketokonazolu i itrakonazolu) oraz NLPZ. Równoległe stosowanie inhibitorów pompy protonowej i makrolidów (np. klarytromycyny lub erytromycyny) może powodować zwiększenie stężenia tych leków w osoczu, wskutek hamowania izoenzymów cytochromu P450. Ponadto omeprazol blokuje aktywację klopidogrelu, prowadząc do zmniejszenia skuteczności leczenia przeciwpłytkowego. Alternatywą jest pantoprazol, który nie wpływa na izoenzymy cytochromu P450.