Mówi się, że sukces przedsiębiorstwa zależy od pracowników. Od tego czy rzetelnie i sprawnie wykonują powierzone im obowiązki. Ich zaangażowanie w pracę zależy od ich lojalności, zadowolenia z pracy, pogodzenia życia rodzinnego oraz zawodowego. Aby poprawić efektywność pracy swoich pracowników pracodawca powinien zadbać o motywowanie podwładnych, czyli wprowadzać działania, które ukierunkowują ich na konkretne zachowanie lub sprecyzowany cel. Instrumenty motywowania to zbiór działań, metod, technik, zasad, procedur, sposobów postępowania w organizacji. Inaczej możemy powiedzieć, że są to narzędzia motywowania pracownika.
System motywowania
W skrócie można powiedzieć, że jest to zbiór działań, procesów, które mają wpływać na konkretne osoby lub całą grupę ludzi. System motywowania pracowników został stworzony po to, aby wykorzystać potencjał pracowników oraz zwiększyć ich efektywność. Każdy z zatrudnionych powinien wiedzieć jak zabudowany jest system motywowania w jego firmie, aby miał świadomość jak jego efekt pracy zostanie oceniony przez szefa. Systemy motywowania stosowane przez pracodawców można podzielić na dwie grupy: materialne oraz niematerialne.
Materialne czynniki motywacyjne
Zaliczamy do nich takie działania, które pracownik otrzymuje od przedsiębiorstwa, i które generują koszty dla formy. Mogą być to między innymi:
- szkolenia dla pracowników na koszt firmy,
- świadczenia o charakterze socjalnym: wczasy, wycieczki, wyjazdy integracyjne festyny, przyjęcia okazjonalne, wynajem sal, basenów,
- ubezpieczenia emerytalne i zdrowotne dla pracownika i jego rodziny,
- opieka medyczna,
- posiłki, kupony, bilety, kredyty,
- przywileje, np. samochód służbowy, telefon komórkowy, mieszkanie służbowe, zakupy wyrobów po preferencyjnych cenach.
Niematerialne czynniki motywacyjne
Pierwszą istotną różnicą w tych czynnikach motywujących jest to, że nie generują one kosztów dla przedsiębiorstwa. A po drugie czynniki materialne są skuteczne tylko do pewnego momentu. Niematerialne czynniki motywacyjne możemy podzielić ze względu na trzy obszary:
1. obszar organizacyjny:
- zapewnienie możliwości rozwoju osobistego, zawodowego, awansu,
- władza, samodzielność, odpowiedzialność, realizacja ambitnych projektów,
- dostęp do informacji,
- właściwy wymiar czasu pracy i odpowiednie warunki pracy, elastyczność pracy.
2. obszar psychologiczny:
- pochwały, wyróżnienia osiągnięć pracownika,
- praca w firmie o wysokim prestiżu oraz reprezentowanie firmy,
- silne, pozytywne związki nieformalne oraz pozytywna atmosfera w pracy,
- komunikacja, samorealizacja, system ocen pracowniczych oraz informacja zwrotna,
- pewność zatrudnienia
3. obszar techniczny:
- komfort pracy – możliwość pracy na nowoczesnej aparaturze, maszynach, systemach informatycznych,
- bezpieczeństwo, warunki pracy.