Prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu może być przestępstwem lub wykroczeniem. Pojawia się pytanie – kiedy pijany kierowca odpowiada na podstawie Kodeksu karnego a kiedy na podstawie Kodeksu wykroczeń? Jakie sankcje za jazdę po pijanemu przewiduje Kodeks karny, a jakie Kodeks wykroczeń?
Odpowiedzialność karną za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości przewiduje art. 178a Kodeksu karnego. Stan nietrzeźwości ma miejsce wtedy, gdy zawartość alkoholu we krwi prowadzącego pojazd przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub gdy zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu przekracza 0,25 mg/l albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość. Zgodnie z art. 178a § 1 kk, „kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”. Dla recydywistów konsekwencje są jeszcze poważniejsze – w myśl art. 178a § 4 kk „Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo określone w art. 173, 174, 177 lub art. 355 § 2 popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo dopuścił się czynu określonego w § 1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Oprócz kary sąd orzeka również środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów na okres od 3 do 15 lat (w przypadku przestępstwa z art. 178a § 4 kk sąd orzeka ten zakaz dożywotnio) oraz świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5 tys. złotych (w razie skazania za ponowne prowadzenie w stanie nietrzeźwości wysokość tego świadczenia wynosi co najmniej 10 tys. złotych).
Natomiast Kodeks wykroczeń przewiduje sankcje za prowadzenie pojazdów w stanie po użyciu alkoholu. Ze stanem po użyciu alkoholu mamy do czynienia wtedy, gdy we krwi prowadzącego pojazd znajduje się zawartość alkoholu we krwi kierowcy wynosi od 0,2 do 0,5 promila albo gdy obecność alkoholu w wydychanym przez kierowcę powietrzu wynosi od 0,1 mg/l do 0,25 mg/l . Zgodnie z art. Art. 87 § 1 kw, „kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych”. Z kolei w myśl art. 87 § 2 kw, „§ 2. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu inny pojazd niż określony w § 1, podlega karze aresztu do 14 dni albo karze grzywny”. Wobec ukaranego za wykroczenie z art 87 § 1 kw sąd orzeka obligatoryjnie zakaz prowadzenia pojazdów, natomiast wobec sprawcy wykroczenia z art. 87 § 2 kw sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów. Zakaz ten wymierza się w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
Podsumowując, jazda po alkoholu może być albo przestępstwem, albo wykroczeniem. O kwalifikacji prawnej czynu decyduje przede wszystkim zawartość alkoholu we krwi kierowcy lub w wydychanym przez niego powietrzu. W przypadku stanu nietrzeźwości stosuje się kodeks karny, natomiast do stanu po użyciu alkoholu stosuje się kodeks wykroczeń.
Artykuł powstał we współpracy z serwisem Obronca24h.pl.