Budownictwo specjalne, to jedna z dyscyplin budownictwa, która w swoim działaniu musi sprostać niezwykle trudnym zadaniom. Parafrazując nazwę, dział ten zajmuje się budowlami od zadań specjalnych, czyli projektów wymagających zaangażowania sztabu projektantów, pracowników oraz sprzętu.
Czym jednak zajmuje się dokładnie ta dziedzina? Rozpatrzmy pojecie na przykładzie kilku inwestycji i projektów, które wymagają szczególnego podejścia do procesu planowania, projektowania i budowania.
Wały przeciwpowodziowe
Jest to sztuczne usypisko zazwyczaj w kształcie trapezu, które jest wznoszone wzdłuż rzeki w pewnym oddaleniu od głównego koryta rzeki. Dzięki temu powstaje przestrzeń, gdzie podczas wystąpienia zagrożenia powodziowego gromadzi się nadmiar wody, nie dopuszczając do powstania rozlewiska. Badania gruntu, na którym ma być zbudowany wał przeprowadzają specjaliści, dziedziny nauki jaką jest geotechnika. Naukowcy muszą w pełni poznać zjawiska zachodzące w glebie a co za tym idzie dostosować poziom zabezpieczeń wału do warunków jakie panują w bezpośrednim jego sąsiedztwie. Ważne jest poznanie, jaki rodzaj gleby będzie wykorzystany do budowy wału oraz jaka jest jego przepuszczalność. Wszystkie czynności powinny być wykonywane z największa starannością, ponieważ uchybienia mogą być katastrofalne w skutkach. Nieprzewidzenie przerwanie wału podczas przechodzenia np.: fali kulminacyjnej może zagrozić mieszkańcom okolicznych terenów zalewowych.
Składowiska odpadów
Każdy wie czym jest wysypisko śmieci. Jest to najprościej mówiąc obiekt zorganizowanego składowanie odpadów działalności ludzkiej. Nie chodzi tutaj o tzw. dzikie wysypiska śmieci, które są "założone" nielegalnie, bez zgody organów za to odpowiedzialnych. Podział takich miejsc jest oczywiście jasny:
- Wysypiska niezorganizowane;
- Wysypiska pół-zorganizowane;
- Wysypiska zorganizowane;
Te ostatnie posiadają specjalnie dobraną lokalizację, która bierze pod uwagę warunki hydrologiczne i geotechniczne. Budowa wysypiska śmieci jest zatem dość skomplikowanym procesem. Trzeba również zaplanować instalacje takie jak swobodny odpływ wód odciekowych oraz w przypadku rekultywacji składowiska śmieci trzeba zaplanować odpowiednią instalację odprowadzająca gaz składowiskowy. Budownictwo specjalne (zob.titan.com.pl) musi zatem sprostać takim zadaniom, biorąc pod uwagę często życie i zdrowie ludzkie.
Wykopy szerokoprzestrzenne
Są to ziemne budowle które ukształtowaniem są dopasowane do konkretnych potrzeb budowlańców. Wszelkie ziemne prace, które przeprowadzane są z użyciem specjalistycznego sprzętu nalezy wykonywać z zachowaniem wszelkich norm bezpieczeństwa. Podstawową zasadą, którą powinien zapamiętać każdy jest to, że nie wolno wykonywać wykopów głębszych jak 1 metr w gruntach piaszczystych oraz oraz nie głębiej jak 1.5 metra w gruntach gliniastych. Spośród rodzajów wykopów, możemy wyróżnić miedzy innymi wspomniane wykopy szerokoprzestszenne. Ich nazwa jest tak samo intuicyjna jak wygląd wykopu, bowiem ich szerokość jest znacznie większa niż głębokość, która nie przekracza 1.5 metra.
Melioracja terenu
Jak sama nazwa wskazuje jest to poprawianie jakości gleby po przez odprowadzenie zbędnej ilości wody. Wyróżniamy miedzy innymi:
- melioracje rolne;
- melioracje miejskie;
- melioracje leśne.
W Polsce ze względu na to, że warunki klimatyczne ulegają ciągłej zmianie, zmienia się też zawartość wody w glebie dlatego często oprócz odwadniania gleb, stosuje się też nawadnianie.
Jak widać zakres działalności budownictwa specjalnego jest szeroki. Oprócz wyżej wymienionych do działalności dziedziny należą między innymi budowie ścian szczelinowych, pali fundamentowych lub przesłon wodoszczelnych. warto również dodać, że budownictwo specjalnie nie jest odrębną dziedziną nauki, która działa odębienie od budownictwa. Wszystkie składowe współpracują ze sobą ściśle, a co za tym idzie mamy tutaj doskonały przykład nauki interdyscyplinarnej, czyli nauki łączącej w sobie dziedzictwo innych pokrewnych nauk.