Prace ziemne dotyczą zarówno budownictwa lądowego, jak i wodno-inżynieryjnego. To nieodłączna część każdej budowy i obejmuje nie tylko wykopy, ale również nasypy. Podczas robót ziemnych często wykorzystuje się sprzęt ciężki, taki jak koparki i spycharki, dlatego tego typu prace należą do niebezpiecznych. Jak więc powinno dbać się o bezpieczeństwo na placu budowy?
Prace ziemne — niezbędna odzież robocza i ochronna BHP
Pracownicy, którzy wykonują prace budowlane, renowacje terenów zielonych, remonty i prace ziemne, narażeni są na wiele zagrożeń. Wśród nich możemy wymienić zagrożenia mechaniczne i zabrudzenia ciała, dlatego tak istotne jest, aby pracownicy mieli zapewnioną odpowiednią odzież roboczą, która zagwarantuje wysoki poziom bezpieczeństwa i komfortu pracownika. Jakie elementy odzieży roboczej powinny mieć osoby wykonujące prace ziemne?
- spodnie robocze
- kombinezony ochronne
- kurtki robocze
- obuwie robocze
- rękawice robocze i ochronne
- ochrona głowy
Odzież musi być dodatkowo wyposażona w elementy odblaskowe, które zapewnią widoczność i bezpieczeństwo pracownika. Kolejnym elementem jest obuwie robocze wyposażone w antypoślizgową podeszwę, wkładkę antyprzebiciową i podnoski.
Bardzo często niezbędna jest ochrona głowy i zabezpieczenie jej poprzez hełm, czy też kask ochronny BHP. Konstrukcja kasku powinna być dopasowana do warunków wykonywanej pracy. W zależności od konkretnego modelu kask może pełnić funkcję ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi, spadającymi elementami, prądem, czy też odpryskami spod spawarki. Dodatkowo stosuje się w zależności od potrzeb:
- nauszniki lub stopery
- okulary, gogle lub osłony
- półmaski, maski, filtry i pochłaniacze
Prace ziemne niezależnie od pory roku wymagają odpowiedniej organizacji. Zapewnienie pracownikom środków ochrony osobistej, w tym obuwia należy do obowiązków pracodawcy.
Prace ziemne — podstawowe wymagania
Najważniejszym elementem projektu budowlanego jest dokumentacja projektowa, która stanowi podstawę do wykonywania prac ziemnych. Musi ona zawierać niezbędne dane, zgodne z przepisami zaplanowania robót ziemnych i bezpieczeństwa ich wykonywania. Dokumentacja projektowa powinna być szczegółowo przeanalizowana przed rozpoczęciem realizacji w celu niezwłocznego uzupełnienia ewentualnych braków.
To bardzo ważne, ponieważ na podstawie tej dokumentacji przygotowywane są instrukcje bezpiecznego wykonywania poszczególnych etapów prac budowlanych. Wykonawca, zanim roboty zostaną rozpoczęte, jest zobowiązany do opracowania instrukcji bezpieczeństwa i zapoznania z nią pracowników.
Zasady BHP robót ziemnych — co warto wiedzieć?
Podczas wykonywania prac ziemnych, należy spełniać wymagania zawarte przepisy oraz przestrzegać wszelkich zasad BHP.
Przede wszystkim pamiętajmy o ruchu pieszym w pobliżu budowy. W sytuacji, gdy w sąsiedztwie krawędzi wykopu o głębokości większej niż 1 m przechodzą piesi, wykop powinien być odpowiednio zabezpieczony. Z kolei, kiedy teren przy danych wykopach nie jest obciążony w pasie o szerokości, która jest równa głębokości wykopu, wykopy o ścianach pionowych (nieumocnionych), bez rozparcia mogą być wykonywane jedynie do głębokości 1 m w gruntach zwartych.
Jeśli mamy do czynienia z niekorzystnymi warunkami gruntowymi mogącymi wpłynąć na stabilność ścian, powinno się każdorazowo stosować zabezpieczenie. Natomiast wykopy nieumocnione o głębokości większej niż 1 m, ale nie przekraczające 2 m, mogą być wykonywane tylko w przypadku sprzyjających warunków gruntowych.
Pamiętajmy, że ażurowe zabezpieczenia ścian wykopów stosować możemy jedynie, jeśli mamy do czynienia z gruntami zwartymi. Korzystanie z nich jest zabronione zimą ze względów bezpieczeństwa.
Zanim rozpoczniemy roboty ziemne, należy opracować organizację zarówno ruchu pieszego, jak i kołowego na placu budowy oraz wyznaczyć strefy niebezpieczne. Poruszające się pojazdy i maszyny na placu budowy stanowią duże zagrożenie, dlatego jest to szczególnie istotne. Strefy niebezpieczne wydziela się przy użyciu taśm w barwie ostrzegawczej: czerwono-białe lub czarno-żółte.
Upewnijmy się wcześniej, jak położone są instalacje oraz urządzenia podziemne, które potencjalnie mogą znajdować się w zasięgu prowadzonych prac. Ich położenie powinno być odpowiednio oznakowane, by wskazać bezpieczną od nich odległość.