Władza rodzicielska to nic innego, jak zbiór praw i zobowiązań, które rodzice mają wobec swojego dziecka. W szczególnych sytuacjach sąd może zdecydować o ich ograniczeniu lub pozbawieniu wobec jednego, lub obojga rodziców. Co to oznacza w praktyce?
Czym jest władza rodzicielska?
Definicja władzy rodzicielskiej obejmuje zakres uprawnień i obowiązków, które rodzice mają wobec swojego dziecka. Odpowiedzialność ta zaczyna się od chwili narodzin dziecka i zazwyczaj trwa do momentu, gdy osiągnie ono pełnoletniość. Władza rodzicielska daje możliwość podejmowania decyzji dotyczących dziecka, zarządzania jego majątkiem oraz działania w jego imieniu. Jednym z fundamentalnych obowiązków rodziców jest zapewnienie ochrony życia i zdrowia dziecka, stworzenie odpowiednich warunków do jego rozwoju oraz szacunek dla jego godności.
Co oznacza ograniczenie praw rodzicielskich?
Ograniczenie praw rodzicielskich może mieć miejsce w różnych sytuacjach. Dzieje się tak np. w przypadku naruszenia lub zagrożenia dobra dziecka — często przez chorobę alkoholową jednego z rodziców lub zaniedbanie obowiązków wobec dziecka. Sąd może również podjąć decyzję o ograniczeniu praw rodzicielskich w sytuacji rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa, gdy małżonkowie nie są w stanie porozumieć się co do podziału opieki nad dzieckiem, a konflikt ten szkodzi jego dobru.
Zdarza się także, że sąd nakłada ograniczenia na prawa rodzicielskie na określony czas dla jednego lub obojga rodziców. Proces ograniczenia praw rodzicielskich może przebiegać na wiele różnych sposobów — czasami konieczne jest umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub rodzinie zastępczej, zdecydowanie o nadzorze kuratorskim, skierowanie rodziców i dziecka na terapię lub określenie działań, których rodzic nie może podejmować wobec dziecka bez zgody sądu. Warto tutaj dodać, że ograniczenie praw rodzicielskich nie oznacza odebrania możliwości kontaktów z dzieckiem.
Czym jest pozbawienie władzy rodzicielskiej?
Pozbawienie praw rodzicielskich to krok ostateczny, który niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje. Dzieje się tak np. w sytuacji, gdy jeden rodzic lub oboje rodziców stosują przemoc wobec dziecka, tolerują zażywanie przez nie substancji nielegalnych, dopuszczają się jego głodzenia lub regularnie zaniedbują swoje obowiązki względem jego (np. unikają płacenia alimentów). Niekiedy występują też trwałe przeszkody uniemożliwiające opiekę nad dzieckiem, takie jak np. pozbawienie wolności jednego z rodziców czy poważna choroba. Co więcej, pozbawienie władzy rodzicielskiej nie musi być poprzedzone jej ograniczeniem.
Warto też wiedzieć, że nawet po pozbawieniu prawa rodzicielskiego, rodzic nadal zachowuje prawo do kontaktu z dzieckiem (o ile sąd nie postanowi inaczej) i pozostaje zobowiązany do płacenia alimentów. Traci on jednak zdolność do współdecydowania o losach dziecka oraz zarządzania jego majątkiem czy występowania w jego imieniu. Jeśli przyczyna pozbawienia władzy rodzicielskiej zostanie wyeliminowana, sąd może rozpatrzyć wniosek o jej przywrócenie.
Adwokat do spraw rodzinnych w Gdańsku
Kwestie prawne związane z pozbawieniem lub ograniczeniem prawa rodzicielskiego mogą budzić szereg pytań i wątpliwości. W przypadku sporów dotyczących opieki nad dzieckiem, konieczna może się okazać profesjonalna pomoc doświadczonego adwokata, który pomoże zrozumieć wszelkie zawiłości prawne, a także będzie reprezentować interesy klienta przed sądem.
Artykuł powstał przy współpracy z Kancelarią Prawną - adwokat sprawy rodzinne Gdańsk
