Kawa rządzi światem! Przynajmniej pokutuje takie przeświadczenie. To od niej zaczynamy dzień, to ona kojarzy nam się z chwilą relaksu. Kawa dostarcza sił i to dzięki niej jesteśmy w stanie przetrwać cały dzień.
Są różne techniki parzenia kawy, a kawosze na całym świecie spierają się, czy lepsza jest kawa parzona, czy może ta z ciśnieniowego ekspresu do kawy.
Kawa to symbol naszych czasów. Ciężko wyobrazić sobie ulice bez widoku pędzących osób ściskających papierowe kubki z parującym napojem. W niemal w każdym w biurze znajduje się automatyczny ciśnieniowy ekspres do kawy, który w godzinach porannych i południowych przechodzi prawdziwe oblężenie. Na popularność kawy wpływa tak zwany mainstream, w którym bohaterowie, artyści i celebryci ciągle są widziany z kawą w ręku. I tak jak w latach 20. XX wieku każdy artysta miał przypięty papieros do ust i była to oznaka tamtych czasów, tak dzisiaj tym znakiem jest filiżanka aromatycznej kawy.
Popularność kawy w różnych krajach
Największymi wielbicielami kawy są Amerykanie, zaraz za nimi plasują się Brazylijczycy i Niemcy – przynajmniej takie dane podaje Międzynarodowa Organizacja Kawy. Inaczej podium się przedstawia, jeśli weźmiemy pod uwagę, ile kawy przypada na mieszkańca krajów północnoeuropejskich. W wielkiej trójce wówczas znajdują się Finlandia, Dania oraz Szwecja, które mają najwyższe spożycie, ale tym samym wykazują sporą dbałość o smak i pochodzenie kawy.
W Polsce spożycie kawy, w porównaniu do innych krajów, jest wciąż na niskim poziomie. Przeciętny Polak rocznie wypija napar z 2,5 do 3 kilogramów kawy, gdy w Niemczech ta średnia wynosi nawet 9 kilogramów, nie wspominając o krajach skandynawskich – aż 14 kilogramów! Jednak nie pozostajemy w tyle, jeśli chodzi o wzrost konsumpcji, ponieważ w ciągu ostatnich 10 lat ta wzrosła aż o 80 procent (dane Ministerstwa Skarbu Państwa, 2017).
Zalewajka w kontrze do ekspresów automatycznych
Popularność kawy związana jest z technikami jej parzenia. Minęły już czasy, kiedy na dobrą kawę trzeba było iść do kawiarni. Dzisiaj możemy sami przyrządzić perfekcyjną włoską kawę w zaciszu domowym, dzięki powszechnie dostępnym ekspresom do kawy ciśnieniowym i automatycznym, a także kawiarkom czy tradycyjnym zaparzaczkom. I tutaj ścierają się dwa obozy – wiele osób testuje różne sposoby parzenia kawy, inne pozostają wierne jednej technice i zaciekle jej bronią. Najczęstszy spór dotyczy tego, czy kawa zalewana, tzw. zalewajka, jest lepsza od tej z ekspresu.
Specjaliści od kawy są zgodni: zalewanie kawy to metoda brazylijska, która jest stosowana na całym świecie, a która pozwala przygotować doskonałą kawę. Doskonałość polega na tym, że kawa będzie zaparzona optymalnie, to jest nie będzie ani za długo parzona, ani za krótko. Idealnym przepisem na zaparzenie takiej kawy jest około 11-14 gramów kawy na 150-200 mililitrów wody i parzenie przez około 4 minuty. Tak przyrządzona kawa nie nabierze charakterystycznego posmaku goryczy typowego dla tych zbyt długo parzonych a i wydobędzie z mielonej kawy cały aromat. Minusem niewątpliwie są tylko fusy na dnie, ale wprawionym kawoszom to nie będzie przeszkadzać.
To wszystko sprawia, że tej metody nie należy dyskredytować, a przede wszystkim nie należy traktować jako gorszej.
Ekspres do kawy domowy kontra z kawiarni
Inny spór dotyczy tego, czy w domu można uzyskać wysokiej jakości i o wspaniałym smaku kawę, którą pamiętamy z kawiarenek. Tutaj w duże mierze wszystko zależy od sprzętu, jaki posiadamy oraz od gatunku kawy. Plusem przygotowywania kawy w domu jest to, że taki ekspres do kawy ciśnieniowy automatyczny nie jest zaprojektowany do szybkiego i masowego parzenia kawy. Oznacza to, że wprawdzie będzie wolniej wydawał kawę, ale wyciśnie z niej to, co najlepsze.
Wiele z dostępnych urządzeń ma zaprogramowane podstawowe kawy, nawet 17 rodzajów. Szybko więc możemy przygotować espresso czy cappuccino. Takim przykładem jest ekspres do kawy Krups EA9010: http://www.krups.com.pl/ Warto jednak najpierw poznać urządzenie, sprawdzić, jakie ma opcje, ile zmiennych, a przede wszystkim eksperymentować. Dopiero potem możemy powiedzieć, że jesteśmy w stanie uzyskać kawę dorównującą, a nawet lepszą, niż ta z kawiarni.
Wszystko i tak sprowadza się do kawy
Wprawdzie technika parzenia wpływa na smak i aromat kawy, ale najważniejsza jest sama kawa. Szczególnie jest ważna przy ekspresach do kawy ciśnieniowych automatycznych, ponieważ tutaj kawa zawsze parzona jest w określony sposób, dlatego należy wybrać odpowiedni jej gatunek.
Na świecie rozróżnianych jest aż 60 gatunków kawowca, z czego dwa są najpopularniejsze – arabica i robusta. Z nich to właśnie arabika jest najczęściej parzona, szczególnie ta stuprocentowa. Możemy również zdecydować się na mieszanki, na przykład sycylijskie, wtedy jest pół na pół arabiki i robusty, a kawa ma łagodny i gorzkawy smak.
Powszechnie uważa się, że najlepsze są kawy włoskie. Wpływa na to sposób uprawiania, zbierania, selekcji i palenia włoskich ziaren, a cały proces opiera się na wielopokoleniowej tradycji. Jeśli przyrządzamy kawy włoskie, powinniśmy zdecydować się na ziarna ciemnopalone, wtedy uzyskamy intensywną w smaku kawę z gorzkim posmakiem, ale o bardzo wyraźnym aromacie.
Obojętnie, czy ziarna są nam potrzebne do ciśnieniowego ekspresu do kawy, czy do zalewania – zawsze musi być świeża. Przyjmuje się, że kawę należy przechowywać krócej niż 12 miesięcy, a najlepiej, żeby była wykorzystana od razu zaraz po zakupie i otwarciu. Dłuższe przetrzymywanie sprawia, że kawa po prostu wietrzeje i nigdy nie uzyskamy już zadowalającego smaku.
Rynek kawy w Polsce dopiero się rozwija. Ekspresy do kawy ciśnieniowe automatyczne i ręczne dopiero się upowszechniają, tak samo, jak wiedza o różnych rodzajach kaw. Jednak coraz częściej naczelne miejsce w kuchni zajmują profesjonalne ekspresy, które dzielą zamiłowanie do kawy z tradycyjnymi technikami parzenia. Bo nic nie stoi na przeszkodzie, by rano przygotować sobie kawę po brazylijsku, a w południe rozkoszować się prawdziwym włoskim espresso lub cappuccino prosto z ekspresu.