Trudno sobie wyobrazić połączenia śrubowe między różnymi elementami bez użycia podkładek, które – umieszczane pomiędzy łączonymi materiałami a nakrętkami – zmniejszają prawdopodobieństwo poluzowania połączenia.
Ponadto, stabilizują połączenia śrubowe, m.in. dzięki temu, że zwiększają pole powierzchni, na jaką działa nacisk nakrętki. Można również stosować specjalne podkładki, chroniące nakrętki przed samoistnym odkręceniem w czasie użytkowania połączonych elementów, np. sprężynowe.
Rodzaje podkładek
Podkładki można podzielić na kilka kategorii, jednak podstawowy ich podział opiera się na zastosowaniu. Wyróżniamy tu trzy podstawowe grupy:
-
podkładki zwykłe – używane są do zabezpieczania łączonych elementów przed uszkodzeniem w czasie wykonywania połączenia
-
podkładki, zapobiegające odkręcaniu się nakrętek – stosowane do zabezpieczania przed poluzowaniem połączeń śrubowych (np. podkładki sprężynujące, ząbkowane, NORD-LOCK lub odginane)
-
podkładki wyrównujące – stosowane dla wyrównania pochylenia łączonych elementów.
Inny podział jest związany z materiałem, z którego wykonane są podkładki. Najczęściej wykorzystywane są metale wysokiej jakości, takie jak stal węglowa, stal nierdzewna A2, czy stal kwasoodporna A4. Ponadto, do wytwarzania podkładek używa się miedzi i jej stopów, rzadziej aluminium, tworzyw sztucznych, a nawet z materiałów ceramicznych.
Najczęściej przy produkcji podkładek stosowane są stopy różnych metali, spośród nich można wyróżnić kilkadziesiąt rodzajów. Podział opiera się na zastosowaniu oraz rodzajach połączeń śrubowych, w jakich są stosowane.
Klasyfikacja podkładek ze względu na budowę i zastosowanie
- podkładki okrągłe (zgrubne, zgrubne powiększone, pogrubione, uszczelniające, dokładne, do konstrukcji drewnianych lub stalowych, okrągłe do połączeń sprężystych HV, hartowane),
- rozety, czyli podkładki stożkowe,
- podkładki sprężyste (dzielone z kolei na: zwykłe, ząbkowane, ząbkowane zewnętrznie i podkładki do śrub z łbem walcowym),
- podkładki klinowe (do dwuteowników lub do ceowników, także w wersji HV),
- podkładki odginane (z noskiem wewnętrznym lub zewnętrznym, dwutorowe, jedno lub dwułapkowe),
- podkładki kuliste,
- podkładki do sworzni,
- podkładki podatne (faliste lub łukowe),
- podkładki kwadratowe do konstrukcji drewnianych,
- podkładki dystansowe.
Te praktyczne elementy można również produkować z tworzyw sztucznych: wykonuje się je głównie w formie różnego rodzaju podkładek zabezpieczających, zarówno płaskich (o różnych kształtach), jak i typu DUBO (do różnego rodzaju śrub).
Oprócz powyższych, na rynku oferowane są też inne warianty podkładek, np. typu NORDLOCK, RIPLOCK NFE 25-511, czy Schnorr.
Większość wymienionych powyżej rodzajów podkładek można nabyć w hurtowni STALMUT (www.stalmut.pl).
Zastosowanie podkładek
Podkładki, jako jeden z podstawowych składników połączenia śrubowego, umieszczane są najczęściej pomiędzy nakrętką lub łbem a podłożem. Ich główne zadanie to zapobieganie luzowaniu się połączeń. Inną funkcją jest ochrona podłoża poprzez właściwy rozkład sił, w przypadku połączeń umieszczanych w materiałach, takich jak drewno lub tworzywa sztuczne.
Ponieważ podkładka uniwersalna nie istnieje, do każdego rodzaju połączenia śrubowego należy stosować dedykowany mu rodzaj. W życiu codziennym podkładki spotyka się wszędzie tam, gdzie występują jakiekolwiek połączenia śrubowe: urządzeniach AGD i RTV, drobnej elektronice, sprzęcie laboratoryjnym, różnego rodzaju pojazdach, meblarstwie i budownictwie.